امامزاده یعقوب و امامزاده یحیی صائین قلعه
امامزاده یعقوب صائین قلعه
امام زاده یعقوب صائین قلعه، در سه کیلومتری سمت جنوبی شهر در بالای یک تپه ی طبیعی قرار گرفته است. این بقعه از بناهای مذهبی معتبر شهر صائین قلعه می باشد.
در رابطه با شجره نامهی آن حضرت اختلاف نظر وجود دارد. برخی ایشان را از احفاد و نوادگان حضرت امام جعفر صادق(ع) دانسته اند. ولی برخی دیگر بر این عقیده اند که امام زاده یعقوب (ع)، از اولاد بلا فصل امام موسی بن جعفر(ع) می باشد.
در کتاب کنز الانساب برای امام موسی بن جعفر (ع)، سی و نه فرزند نوشته اند که اول آنها امام رضا (ع) است و در ادامه نام حضرت یعقوب(ع) ذکر شده است. و همچنین بنابر تحقیق شیخ مفید، امام زاده یعقوب(ع) از اولاد بلا فصل امام موسی بن جعفر(ع) است. بنابر این احتمال دارد و مؤید این احتمال، شجره نامه ی امام زاده یعقوب(ع) است که ایشان فرزند امام موسی بن جعفر (ع) باشند.
بنای امامزاده دارای پلان مربع مستطیل است. بقعهی اصلی که قدیمی ترین بخش مجموعه است پشت سر فضای هشتی قرار دارد. این قسمت از نمای بیرونی مربع مستطیل، ولی از بخش داخلی، هشت ضلعی است. پوشش سقف اتاق آرامگاه از نوع گنبد پنج او هفت کند است.
در مجموع فضای بقعه از ۷ بخش مجزا تشکیل شده است. ابتدا فضای هشتی که در طرفین آن دو اتاق به طور قرینه قرار گرفته است و کاربرد انبار را دارند. پشت سر فضای هشتی، بقعهی اصلی احداث گردیده است. پشت سر بقعهی اصلی، اطاق بزرگی با پلان مستطیلی با ابعاد ۵/۱۲ متر طول و ۷متر عرض واقع شده که کاربری مسجد را دارد.
مجموعه ی امام زاده یعقوب به جهت توجه و عنایت مردمی از رونق زیادی برخوردار است و هجوم زائرین موجبات گسترش فضاهای عمومی ، زائرسرا ، کشتارگاه و بالاخره آشپزخانه در این مجموعه گردیده است.
امامزاده یحیی صائین قلعه
بنای امامزاده از آجرهای به ابعاد ۵×۲۱×۲۱ سانتیمتر ساخته شده است. ورودی بنا مشرف بر یک هشتی است که عرض آن حدوداً نصف عرض شبستان بوده و به طور قرینه احداث گردیده است. در سقف مسطح هشتی، از تیر و تخته استفاده شده است. با عنایت به قطر دیوارهای بنا به نظر می رسد که سقف آن قوسی بوده و در طول زمان فرو ریخته است.
پلان این بنا با بقعه ی قیدار نبی(ع) واقع در خدابنده قابل مقایسه می باشد. شبستان امامزاده دارای پلان مربع بوده که عرقچین گنبد به واسطه چهار گوشواره بر روی جرزهای چهارگانه استوار گردیده است. این بنا از نوع گنبدهای دو پوششی زنگوله ای است و دیوارها نقش حایل را دارند.
در وسط این شبستان قبر امام زاده قرار گرفته که ضریح بسیار زیبایی بر روی مزار نهاده شده است. بر روی این ضریح، کتیبه ی زیبایی به خط ثلث خفی سوره مبارکه (یس) نوشته شده است. متن کتیبه با جمله (( این صندوق مرقد منور ومطهر ومعطر حضرت غفران بنا فردوس … امامزاده یحیی علیه وعلی آبائه الاکرام …قید گردیده وتاریخ کتابت وساخت ضریح سال ۷۵۸ است. علاوه بر کتیبه، نقوش و طرحهای اسلیمی و گیاهی در سطوح ضریح حکاکی گردیده است.این ضریح که از چوب چیت اشباع ساخته شده، به استناد کتیبه ی موجود از مصنوعات لاهیجان است که در کتیبه (لاهجان) قید گردیده است.
با توجه به سبک ساختمانی و ترکیب کلی بنا احتمال دارد که بنای امامزاده متعلق به قرن هشتم هجری قمری باشد.
این بنا از نظر عناصر تزئیناتی ضعیف می باشد چنانچه در قسمت داخلی، هیچ نوع تزئیناتی در ارتباط با معماری وجود ندارد و سطح بنا با اندود گچ پوشانیده شده است. نمای بیرونی نیز منحصر به یک ردیف کاشی به رنگ آبی فیروزهای است که در منتهی الیه گنبد اجرا گردیده است. بنابراین کل آرایش بنا، منحصر به یک ردیف کاشی در پاطاق گنبد است.
