سوغات زنجان و صنایع دستی این شهر هنرپرور

فقط چند دقیقه قدم زدن در بازار زنجان، کافی است تا دلتان برود برای خرید سوغات زنجان و صنایع دستی این شهر زیبا. بازار زنجان که طولانی‌ترین بازار سرپوشیده ایران و مهم‌ترین مرکز اقتصادی این شهر است، یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری توریست‌ها در این شهر هم محسوب می‌شود. اگر قصد خرید سوغات زنجان و به یادگار بردن هنر و فرهنگ این شهر را دارید هم بازار زنجان بهترین اجناس را با بهترین کیفیت و تنوع به شما هدیه می‌دهد. با ما همراه باشید تا به شما اصیل‌ترین و بهترین صنایع دستی و سوغات زنجان را معرفی کنیم:

نان اردک

خیلی اوقات خاطرات و تجربیات، بهترین سوغاتی یک سفرند. مثل خاطره خوردن نان اردک خوشمزه زنجان در کنار چای در این شهر زیبا. این خاطره همیشه همراهتان می‌ماند و هر وقت هم که هوس تکرارش به سرتان زد می‌توانید این نان ساده را در خانه بپزید و نوش جان کنید. نان اردک را که با خمیری از آرد نان بربری، تخم مرغ، شیر، شکر، بیکینگ پودر، روغن و گاهی آب پنیر تهیه و سپس در روغن سرخ می‌کنند، می‌توانید از قنادی‌ها و شیرینی‌پزی‌ها تهیه کنید. اگر هم شانس آوردید و توانستید نان دستپخت یک خانم محلی را نوش جان کنید که دیگر محشر است. یادتان باشد اگر برای عزیزانتان نان اردک را به عنوان سوغات زنجان هدیه می‌برید، آخرهای سفر نان اردک را تهیه کنید و سریع به دست دوستتان برسانید تا تازه باشد و لذت خوردنش چند برابر.

شیرینی شستی

عشق شیرینی‌ها حتما اسم شیرینی شستی معروف زنجان را شنیده‌اند. این شیرینی با آن شکل زیبای منحصر به فردش برای عید طرفداران زیادی دارد. خانم‌های باسلیقه زنجانی برای عید، شیرینی شستی می‌پزند، ولی هر موقع هم که اراده کنید می‌توانید این شیرینی درجه یک را در شیرینی‌فروشی‌های زنجان پیدا کنید. خمیر شیرینی شستی را با آرد،  پودر قند و کره درست می‌کنند و وقتی حسابی قوام آمد، خمیر مایه را گرد می‌کنند و با انگشست شست، حفره‌ای در میانش ایجاد می‌کنند. سپس میان شیرینی را با انواع مربا، شیره خرما، شیره انگور، عسل و … پر می‌کنند تا طعم عالی‌اش، فوق‌العاده شود. این شیرینی با مواد میانی مختلف و تزئینات متفاوتش پاسخگوی همه سلایق است پس با خیال راحت، این سوغات قزوین را برای عزیزانتان هدیه ببرید.

انگشت‌پیچ از خوشمزه‌ترین سوغات زنجان

اگر تا به حال انگشت‌پیچ خورده باشید، حتما لذتش را همیشه به یاد دارید. انگشت‌پیچ همان طور که از اسمش پیداست به هر چیزی مثل عسل می‌گویند که انقدر غلیظ است که دور انگشت می‌پیچد. انگشت‌پیچ هم، یک شیرینی خوش عطر و بوست که زنجانی‌ها با سفیده تخم مرغ، گلاب، شکر و آب درست می‌کنند و انقدراین مواد را هم می‌زنند که حالت انگشت‌پیچ به خود بگیرد. خوردن این سوغات زنجان در کنار چای حسابی خستگی را از تن عزیزانتان در می‌آورد.

---

سقز

لابد شنیده‌اید که قدیمی‌ها هنوز هم گاهی به آدامس سقز می‌گویند. سقز صمغ درخت پسته کوهی است که در فصل پاییز خودبه‌خودی یا با شکاف دادن پوست درخت از آن خارج می‌شود. سقز علاوه بر اینکه برای جویدن استفاده می‌شود، خواص دیگری از جمله سلامت دهان و دندان، افزایش حافظه و یادگیری، رفع بیماری‌های گوارشی و .. دارد. اگر به بازار زنجان رفتید این سوغات طبیعی را هم می‌توانید برای کسانی که دوستشان دارید تهیه کنید.

سبزیجات کوهی

زنجان استانی کوهستانی و خوش آب و هواست که در دامنه کوه‌ها و در کنار جویبارهایش انواع سبزیجات خودروی کوهی با خواص پرشمار می‌روید. به همین خاطر است که یکی از مفیدترین سوغات زنجان را سبزیجات کوهی می‌دانند:

غازیاغی

غازیاغی گیاهی خودروست که به دلیل شکل منحصر به فردش به شکل پای غاز، به آن غازیاغی می‌گویند. این گیاه که به وفور در دامنه کوه‌های زنجان یافت می‌شود، خواصی نظیر درمان بیماری‌های پوستی، تصفیه خون، آرام بخشی و … دارد. از این سبزی در انواع آش، پلو و سوپ و برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کنند. این سبزی را در بازار زنجان می‌توانید پیدا کنید.

پیاز کوهی

پیاز کوهی یکی از سبزیجات خودروی روستاها و کوه‌های اطراف زنجان است. این پیاز خودرو که عطر و طعمی ملایم‌تر از پیاز دارد، در انواع آش و سالاد استفاده می‌شود و طعمی به یاد ماندنی ایجاد می‌کند. پیاز کوهی خواص پرشماری هم برای جلوگیری از سرطان، درمان عفونت‌ها، ضدعفونی‌کنندگی و … دارد. اگر می‌خواهید برای یکی از عزیزان اهل آشپزی‌تان سوغات زنجان بخرید پیاز و سبزیجات کوهی بهترین گزینه است.

تره کوهی یا گل آقا

این سبزی کوهی هم، عطر و طعمی تند شبیه سیر و پیاز و ظاهری شبیه به تره فرنگی دارد. تره کوهی را درانواع کوکو، آش و سوپ استفاده می‌کنند و لذت می‌برند. گل آقا را اگر از نظر پزشکی هم بررسی کنیم یک سبزی پرارزش محسوب می‌شود. تره کوهی برای افزایش قدرت یادگیری، تقویت سیستم ایمنی، دفع کلسترول، افزایش قدرت بینایی، کاهش ابتلا به سکته قلبی و جلوگیری از سرطان بسیار مفید است. پس حتی اگر این سوغات زنجان را برای دیگران تهیه نمی‌کنید کمی از سبزیجات کوهی زنجان را برای خودتان به خانه ببرید و استفاده کنید.

صنایع دستی

بسیاری از ما دوست داریم به غیر از خوردنی‌ها، هدیه ماندگارتری برای عزیزانمان به عنوان سوغات زنجان به یادگار ببریم. اگر از این دسته افراد هستید، پس بهتر است با صنایع دستی زنجان آشنا شوید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.

چاقوسازی

آوازه چاقوی زنجان که حتما به گوشتان خورده است. اولین و مهم‌ترین سوغات زنجان که در سفر به این شهر به ذهن هر کسی می‌رسد چاقوی زنجان است. چاقوسازی یکی از صنایع بسیار قدیمی در زنجان است. انقدر قدیمی که در مجموعه مردان نمکی معدن نمک چهرآباد هم ابزارهایی نظیر چاقو کشف کرده‌اند که تاریخچه این ابزار در این شهر را تقریبا به ۶ هزار سال پیش باز می‌گرداند. اما از پیشینه بسیار قدیمی این صنعت که بگذریم، ظرافت، تناسب، برندگی و نحوه آبکاری چاقوی زنجان انقدر درجه یک است که چاقوی زنجان را از چاقوی هر جای دیگری در جهان سرآمد می‌کند.

در زنجان جوانان زیادی مشغول یادگیری این صنعت از استادکاران ماهر این حوزه و کسب درآمد از همین راه هستند. به بازار مشهور زنجان که رفتید یادتان باشد برای خودتان و همه کسانی که دوستشان دارید این سوغات زنجان را هدیه ببرید. این را هم بدانید که علاوه بر چاقو که تنوع بی‌نظیر و انواع بسیار متفاوتی در زنجان دارد، قندشکن، قیچی، قداره و … هم با بهترین کیفیت در این شهر پیدا می‌شود. برای تشخیص چاقوی اصل زنجان از چاقوی کشورهای دیگر این را هم یادتان باشد که چاقوی آشپزخانه زنجان تیغه و دسته یک تکه دارد، خصوصیتی که در چاقوی کشورهای دیگر نمی‌بینید..

ملیله‌کاری

ملیله‌کاری یکی از اصیل‌ترین هنرهای زنجان است که سابقه آن به دوران هخامنشیان باز می‌گردد و از قرن دهم هجری در زنجان رونق فراوان گرفته است. تا قبل از حکومت رضاشاه زنجان مرکز اصلی ملیله‌کاری در ایران بود اما پس از مهاجرت هنرمندان زنجانی به شهرهای تهران و اصفهان این هنر در این شهرها هم رونق یافت. در این هنر دستی، شمش‌های نقره را به مفتول‌های بسیار نازک تبدیل می‌کنند و با این مفتول‌ها ظروف و وسایل ظریف بسیار زیبا درست می‌کنند. این روزها ملیله‌کاری را برای تزئین انواع پایه استکان، سینی، کاسه، گلدان، قاشق و چنگال، قاب عکس، پارچه و … کاربرد دارد. نقش‌هایی که در ملیله‌کاری استفاده می‌شود شامل بته جقه، برگ فرنگی، برگ، غنچه، پیچک و … است. ملیله‌کاری یکی از گران‌ترین، نفیس‌ترین و شاخص‌ترین سوغات زنجان است که برای هر کسی هدیه ببرید حتما می‌فهمد چقدر برایتان عزیز است.

مسگری

مسگری هم از آن صنایع دستی قدیمی در شهر زنجان است. سابقه مسگری در زنجان به قبل از دوران اسلامی باز می‌گردد اما اوج رواج این هنر به دوران سلجوقیان و ایلخانان مربوط است. این روزها هم وقتی در بازار سنتی زنجان قدم می‌زنید صدای زیبای کار مسگران را می‌شنوید. مسگران زنجان انواع ظروف کاربردی و تزئینی را در زیباترین شکل و با بهترین کیفیت تولید می‌کنند. ویژگی ظروف مسی زنجان در مقایسه با سایر شهرها، کنده‌کاری نقوش زیبای زینتی بر روی ظروف است. پس اگر این سوغات زنجان را برای کسی به یادگار ببرید علاوه بر ظرفی کاربردی، یک دنیا هنر و زیبایی هدیه‌اش کرده‌اید.

چاروق‌دوزی

چاروق‌دوزی هم یکی از صنایع دستی اصیل زنجان است. چاروق نوعی پاپوش است که قدیم‌ترها کف آن را با چرم خام و روی آن را با نخ ابریشمی یا نخ گلابتون درست می‌کردند، روی آن را با دو منگوله تزئین می‌کردند و با بند و تسمه به پا چفت می‌شد. این چاروق را بیشتر چوپانان برای استفاده در مناطق کوهستانی استفاده می‌کردند که تولید آن به زمان ساسانیان باز می‌گردد. اما این روزها، چاروق‌ها کمی تغییر کرده است. حالا چاروق‌ها عموما پاشنه، نوکی برگشته و عقابی و رویه‌ای از چرم قرمز دارند و خبری هم از تسمه و بند در آن‌ها نیست.

رویه چاروق را نیز با نخ‌های ابریشم و گلابتون با رنگ‌های مختلف به زیبایی تزئین می‌کنند. چاروق را این روزها بیشتر خانم‌ها به عنوان روفرشی استفاده می‌کنند اما چاروق‌های ساده‌تری هم برای استفاده آقایان و یا استفاده خارج از منزل وجود دارد. یکی از بهترین ویژگی‌های چاروق این است که اصلا بو نمی‌گیرد. این سوغات زنجان را هم می‌توانید از بازار به راحتی تهیه کنید و برای خود یا عزیزانتان یادگاری ببرید.

قالی‌بافی

مثل بسیاری از استان‌های ایران، در زنجان هم قالی‌بافی یکی از صنایعی است که به خصوص روستاییان به آن مشغولند. سابقه‌ این هنر هم در زنجان به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد. تنوع قالی‌های استان زنجان بی‌نظیر است. از طرح‌های مشهور قالی زنجان می‌توان به بیدگینه، ریز ماهی، ماهی درهم، بیجار، لچک ترنج، شاه عباسی، افشار، قلتوق و … اشاره کرد. فرش بیدگینه که به ثبت جهانی هم رسیده است یکی از معروف‌ترین و زیباترین فرش‌های زنجان است. فرش افشار زنجان هم از شهرتی فوق‌العاده در ایران و جهان برخوردار است. فرش افشار ریزبافت و پشمی است که از زیبایی طرح، ظرافت و دوامی ستودنی برخوردار است.

در این استان بیش از ۶۰ هزار نفر به قالی‌بافی مشغولند و بافت جاجیم و گلیم هم در روستاها رواج دارد. اگر عزیزی دارید که عاشق طرح‌ها و نقش‌های بهشتی فرش ایرانی است، می‌توانید این سوغات زنجان را برایش به یادگار ببرید. یادتان باشد که هر چقدر برای خرید فرش دستبافت پول بپردازید چیزی از دست نداده‌اید چرا که هیچ‌کس نمی‌تواند روی پینه‌های دست مادر روستایی مهربانی که صبح تا غروب پشت دار قالی گره روی گره می‌زند قیمت بگذارد.

آیا تا به حال به زنجان زیبا سفر کرده‌اید؟ کدامیک از سوغات زنجان را دوست دارید هدیه بگیرید؟ تا به حال هیچ یک از خوراکی‌های سوغات زنجان را خورده‌اید؟ از بین صنایع دستی زنجان به نظر شما کدامیک درخشان‌تر است؟ آیا از سوغات زنجان و صنایع دستی این شهر موردی را سراغ دارید که در این مطلب به آن نپرداخته‌ایم؟ اطلاعات و تجربیات خود را با مخاطبان سفرزون به اشتراک بگذارید.

---