شیخ اشراق (شیخ شهاب الدین سهروردی)
حکیم و فیلسوف بزرگ ایرانی که نام کاملش (ابوالفتوح یحیی ابن حبش) است در شهر سهرورد (از توابع شهرستان خدابنده) نزدیکی زنجان در سال ۵۴۹ ولادت یافت.
او حکمت و اصول را در شهر مراغه و تبریز نزد شیخ مجدالدین جیلی آموخت و در علوم حکمی و فلسفی سرآمد عصر خود گردید و با بهره گیری از قدرت هوش بالا و ذهن نقاد و نیک فهمی اش بر بسیاری از حقایق دسترسی پیدا کرد چون در بسیاری از موارد با نظر قدما مخالفت می کرد، و در اصطلاحات خود از الفاظ و اصطلاحات دینی زرتشتی بسیار استفاده می کرد متعصبان قوم او را متهم به کفر و الحاد کردند و علمای حلب خون او را مباح شمردند و در نهایت موفق شدند فرمان قتل او را از فاتح نامدار جنگهای صلیبی سلطان صلاح الدین ایوبی دریافت کنند و سرانجام او را در سال ۵۸۷ درس ۳۸ سالگی به قتل رساندند شیخ شهاب الدین بزرگ ترین فیلسوفی است که حکمت اشراق در آثار فلسفی او به حد کمال رسید و به همین خاطر او را شیخ اشراق لقب دادند او از بزرگترین مدافعان حکمت خسروانی در اسلام است و در واقع بنیانگذار حکمت اشراق است شیخ اشراق معتقد بود که حکمت خسروانی توحید است و حکمای خسروانی همگی موحد بودند. شیخ با اینکه زنده کننده حکمت خسروانی است اما هیچ کجا از حکمت یونانی روی بر نمی تابد او فلسفه نور (اشراق) را از حکمای خسروانی آغاز کرد و افلاطون را تحت تاثیر حکمای خسروانی می دانست و معتقد بود که حکمت از حکمت خسروانی آغاز می شود به نظر سهروردی نور عالم را روشن می کند و در شعله نور محمدی (ص) به کمال می رسد اما شنیدن این حرفها برای گوش مردم زمان او بسیار سنگین و ثقیل می رسید و به او لقب ملحد و زندیق دادند و ریختن خونش را حلال دانستند مجموعاً ۴۹ کتاب و رساله به زبان فارسی و عربی به شیخ اشراق نسبت داده اند که مهمترین آنها عبارتند از حکمت الاشراق التلویحات، مقاومات المشارع و المطارحات، رساله العشق، رساله آواز پر جبرئیل، رساله عقل سرخ، صفیر سیمرغ و رساله یزدان شناخت می باشد.
برگرفته از:
۱- روزنامه همشهری روز دوشنبه مورخ ۸ مرداد ۱۳۸۶ شماره ۴۳۲۹ صفحه ۲۱
۲- فرهنگ نامه زنجان تالیف محمدرضا روحانی
۱- روزنامه همشهری روز دوشنبه مورخ ۸ مرداد ۱۳۸۶ شماره ۴۳۲۹ صفحه ۲۱
۲- فرهنگ نامه زنجان تالیف محمدرضا روحانی
