مسجد ولیعصر ( مسجد ملا ) زنجان

مسجد ولیعصر یا مسجد ملا زنجان در راسته صندوق سازان در بافت تاریخی و قدیم بازار شهر زنجان (بازار بالا) واقع شده است . این مسجد و مدرسه از جمله آثار ارزشمند تاریخی و مذهبی می باشد که از زمان قدیم تا کنون بر جای مانده است.بر اساس متون تاریخی از جمله کتاب مرآه البدان تألیف محمد حسن خان ( اعتماد السلطنه ) که در صفحه ۲۰۱۲ در باب مساجد جامع شهر زنجان چنین می نویسد. ازجمله مساجدی که صدق جامع بر آن می شود مسجدی است که در سال ۱۱۷۳ هجری قمری توسط حاجی پیر ولی نامی بنا شده و چون ملا محمد علی حجت زنجانی معروف به بابی آن را تعمیر کرده اکنون به مسجد ملا محمد علی مشهور است .

قدمت مسجد ولیعصر (عج) بیش از دو قرن می باشد که بنای اولیه و نخستین آن به عصر زندیه باز میگردد. در عهد ناصری (ناصر الدین شاه قاجار) این مسجد مدرسه در اختیار ملا محمد علی حجت زنجانی قرار گرفت از این رو این مسجد در میان عامه مردم به مسجد بابیها یا مسجد ملا معروف می باشد.

تنها کتیبه بر جای مانده از این اثر که بعنوان سند مکتوب واجد ارزش فراوانی است کتیبه ای است از سنگ مرمر سفید که به خط نسخ در قالب شعر نام بانی و تاریخی ساخت بنا را چنین بیان میکند .
حاجی ابن علی بوقت شباب                         ساخت این مسجد از برای ثواب
سال تاریخش از خرد جستن                          الف سبعین ثلاث داد جواب

سنگ نوشته فوق در قدیمی ترین و نخستین صحن ستوندار مسجد در قسمت محراب بدست آمده ، مسجد و مدرسه ولیعصر ( عج ) از جمله مساجدی به سبک چهلستونی یا بومی یا عباسی می باشد و دارای میانسرای مستطیل شکل است .این مسجد از جمله مساجد منحصر بفردی است که در طول تاریخ خود به فرا خور نیاز زمان توسعه و گسترش یافته و از این رو ما شاهد وجود شبستانهای متعددی بعنوان صحن مسجد در جوار هم هستیم. این بنا در مجموعه ثبتی بازار زنجان قرار دارد.

مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) درگذر زمان

مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) ازجمله مساجد منحصربه‌فردی است که در طول تاریخ خود به فراخور نیاز زمان توسعه و گسترش‌یافته و ازاین‌رو ما شاهد وجود شبستان‌های متعددی به‌عنوان صحن مسجد در جوار هم هستیم. این بنا در مجموعه ثبتی بازار زنجان قرار دارد.

مسجد و مدرسه ولیعصر (عج الله تعالی فرجه) (مسجد ملا – چوقور مچید) که توسط ملامحمدعلی معروف به باب ساخته‌شده و پایگاه بابیان در وقایع دوران ناصرالدین‌شاه بوده است. مسجد ولیعصر (عج) در راسته صندوق سازان (یوخاری بازار) و در بافت قدیمی شهر زنجان واقع‌شده است. این مسجد توسط حاجی پیر ولی ساخته‌شده و فردی به نام ملا محمدعلی حجت زنجانی معروف به بایی آن را تعمیر کرده و پیش‌نماز آنجا بوده است. بنای اولیه این مسجد در دوره زندیه ساخته‌شده و در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار این مسجد در اختیار ملا محمدعلی حجت زنجانی قرارگرفته است و به همین علت این مسجد در میان مردم به مسجد بابی‌ها معروف است.

نوع معماری مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا)

مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) ازجمله مساجدی به سبک چهل‌ستونی یا بومی یا عباسی می‌باشد.و دارای میان سرای مستطیل شکل است.حجره‌های آن در دوطبقه با معماری خاصی ساخته‌شده است و کف مسجد آن بسیار پایین‌تر از حیاط مدرسه است.این مسجد که به سال ۱۳۴۷ هجری شمسی توسط حاج ابوالفضل زنجانی تعمیر و مرمت گشته بود، مجدداً بعد از انقلاب اسلامی و در سال‌های اخیر موردبازسازی قرارگرفته است.

نحوه دسترسی به مسجد ولیعصر

برای بازدید از مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) می‌بایست از چهارراه انقلاب زنجان به سمت سبزه‌میدان برویم. تقریباً ۵۰۰ متر پایین‌تر از چهارراه انقلاب به سمت سبزه‌میدان نرسیده به کوچه سید فتح‌الله کوچه‌ای بانام (کوچه باشگاه) در سمت چپ ما قرار دارد. وارد کوچه باشگاه می‌شویم. پایین‌دست کوچه وارد بازار می‌شویم در سمت راست ما مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) قراردارد. این مسجد در نزدیکی بازار زنجان و نزدیک مسجد سید فتح‌الله و مسجد جامع زنجان قرار دارد.